4 sierpnia 2014

TRENING FIZYCZNY - WIELKA PASJA CZY ŻYCIOWY PROBLEM. cz.3 "POMIĘDZY UZALEŻNIENIEM A ZAANGAŻOWANIEM"

Sugerowano, że w przypadku treningu sportowego powinno się analizować działania i motywy aby odróżnić zaangażowanie od uzależnienia. Wyniki takich badań miałyby zaprezentować zaangażowanie i uzależnienie jako dwa odmienne procesy. 


W tym miejscu można odnieść się do działań i motywów, jakimi są: zaangażowanie w ćwiczenie jako rezultat szczegółowej analizy nagród obejmujących relacje społeczne, gratyfikacje zdrowotne, status, prestiż, lub korzyści finansowe płynące z ćwiczenia.

W świetle tej koncepcji, zaangażowani ćwiczący: (1) podejmują ćwiczenie dla zewnętrznych nagród; (2) oceniają ćwiczenie jako ważne, ale niestanowiące centralnej części ich życia; (3) nie doświadczają symptomów „odstawienia” kiedy z różnych powodów nie mogą ćwiczyć. Z kolei osoby uzależnione od ćwiczeń: (1) częściej ćwiczą dla wewnętrznych gratyfikacji; (2) oceniają ćwiczenie jako punkt centralny swojego życia; (3) doświadczają negatywne stany emocjonalne, kiedy nie są w stanie ćwiczyć.

„Uzależnienie od treningu może być postrzegane jako proces, który zmusza jednostkę do treningu pomimo przeszkód i następstw w postaci fizycznych i psychicznych objawów powstałych jako efekt zaprzestania. Natomiast zaangażowanie jest zamiarem kontynuowania treningu i prowadzi do odczuwania satysfakcji, zadowolenia, przyjemności i spełnienia.”. 

Osoby zaangażowane dostosowują treningi do własnego życia, podczas gdy uzależnieni organizują życie wokół ćwiczeń. 


Ponadto nie wskazano na żadną korelacje między uzależnieniem a zaangażowaniem. Wnioskowano, że są to dwa odmienne pojęcia. A zatem całość zachowań związanych z ćwiczeniem można rozpatrywać jako continuum, które sięga od zdrowych, korzystnych nawyków do tych, które są patologiczne i powodują uzależnienie. Stwierdzono, że uzależnieni od ćwiczeń znacznie silniej doświadczają symptomy „odstawienia” niż osoby, które są tylko mocno zaangażowane.

Opisano trzy odmienne profile osób regularnie ćwiczących, które mogą być przydatne w identyfikowaniu osób znajdujących się w różnych miejscach na kontinuum treningu fizycznego. Pierwszym profilem jest „zdrowy neurotyk” (ang. „healthy neurotic”), który ćwiczy aby osiągać pozytywne, trwałe postępy i poprawiać jakość życia. Drugi profil nosi nazwę „kompulsywny” (ang. „compulsive”) i odnosi się do osób, które ćwiczą aby zrealizować nieodpartą, przymusową potrzebę trenowania po przez wykonywanie ściśle określonych rutynowych działań związanych z trenowaniem, jednocześnie zachowując poczucie kontroli. Ostatnim profilem jest „uzależnienie”, przypisanym do osób, u których ćwiczenie zdominowało całe ich życie i stanowi silne narzędzie do regulowania afektu i wewnętrznego stanu równowagi.

autor:
Kacper Mielnik "Intensywny trening fizyczny - między zdrowiem a nałogiem" 2010
opracowanie na potrzeby bloga: Janusz Janowski
źródła:
Adams J. i Kirkby RJ. (2002). Excessive exercise as an addiction: A review. Addiction Research and Theory.
Cockerill, I.M. i Riddington, M.E. (1996). Exercise dependence and associated disorders: a review. Counselling Psychology Quarterly.
Oginska-Bulik, N. (2010). Zachowania kompulsywne zwiazane z wykonywaniem czynnosci – charakterystyka i pomiar.
Hausenblas, H.A. i Downs, D. (2001). How much is too much? The development and validation of the Exercise Dependence Scale. Psychology and Health.
Allegre, B., Souville, M., Therme, P. i Griffiths, M. (2006). Definitions  and measures of exercise dependence. 
Szabo, A. (1995). The impact of exercise deprivation on well-being of habitual exercisers. The Australian Journal of Science and Medicine in Sport.
Szabo, A. (1998). Studying the psychological impact of exercise deprivation: are experimental studies hopeless? Journal of Sport Behaviour.
Terry, A, Szabo, A. I Griffiths M. (2004). The exercise addiction inventory: A new brief screening tool. Addiction Research and Theory.