28 kwietnia 2014

MUAY THAI. POMIĘDZY HISTORIĄ A LEGENDĄ. cz.2

muay thai, thaiboxing, kickboxing, boks tajski, Wrocław

Jednak najbardziej styl Muay Thai rozwinął się w Tajlandii stając się sportem narodowym. Dzięki wysoko rozwiniętej turystyce i produkcjom filmowym, zyskał ogólnoświatową sławę.


Na jego popularność w Tajlandii, oprócz dziedzictwa kulturowego, składa się również zamiłowanie Azjatów do hazardu. Wpływa to pozytywnie na finansowanie zawodników oraz daje im perspektywę na bardziej dostatnie życie i przyciąga rzesze walczących i oglądających.
Rozwinięty system różnorakich rozgrywek, począwszy od systematycznych gal na stadionach skończywszy na lokalnych turniejach, jest bardzo często transmitowany w tajskiej telewizji. To daje możliwość do pozyskiwania środków finansowych od sponsorów. Zawodnicy boksu tajskiego są rozpoznawani i ogólnie szanowani. Dla obcokrajowców trening w Tajlandii u boku lokalnych mistrzów daje duży prestiż. Obecnie sport – turystyka w Tajlandii stanowi istotne źródło dochodów dla przemysłu produkującego sprzęt sportowy jak i dla samych campów.

Od zarania dziejów Muay Thai w Tajlandii zawsze cieszyło się popularnością we wszystkich warstwach społecznych i nigdy nie napotkało, jak u sąsiadów, na przeszkody mogące zatrzymać jego rozwój. 


W erze Sukhothai w latach 1238-1408, młodzi mężczyźni szkolili się w sztukach walki w centrach treningowych powstałych wokół miasta. Niektóre z nich były prowadzone przez mnichów w świątyniach buddyjskich. Trening Muay Thai był częścią królewskiego programu i miał na celu wyszkolenie dzielnych wojowników, a także przyszłych władców. Podczas Ery Ayutthaya trwającej w latach 1445-1767 Tajlandia prowadziła częste wojny z Birmą i Kambodżą. Wszyscy młodzi mężczyźni musieli przygotować się do walki pod okiem doświadczonych mistrzów, począwszy od mieszkańców Pałacu Królewskiego na zwykłych obywatelach kończąc. W Wielkiej Erze Króla Narai w latach 1604-1690 podczas pokoju nastąpił znaczny rozwój gospodarczy i kulturalny Królestwa, a wraz z nim również rozwój tajskiego boksu. Król Narai popierał i promował sport. W tym tym czasie powstało wiele bokserskich centrów treningowych. Walki odbywały się bardzo często i stały się ulubioną rozrywką ludu. Przy okazji licznych festiwali rozgrywano mecze „wieś na wieś”. Walkom towarzyszył hazard. W erze Króla Prachao Sua w latach 1697-1709 dzięki szczególnemu upodobaniu władcy do boksu sport ten przeżywał prawdziwy rozkwit. Król zwany Tygrysem przebierał się w ubranie zwykłego człowieka i sam stawał do konkurencji z miejscowymi wojownikami. Podczas późniejszego okresu królestwa Ayutthaya Birmańczycy najechali stolicę. Z tamtego okresu zachowały się notatki dotyczące tylko jednego tajskiego boksera. Nai Khanomtom był więźniem wojennym schwytanym przez Birmańczyków podczas drugiego najazdu na Królestwo Ayutthaya. 17 marca 1774 roku birmański Król Angwa z okazji święta Wielkiej Pagody Rangun zorganizował turniej, w którym tajscy bokserzy mieli potykać się z birmańskimi. Nai Khanomtom pokonał kolejno bez przerw dziesięciu birmańskich zawodników. Według niektórych źródeł miał za to otrzymać wolność i dwie birmańskie żony, według innych wolność dla siebie i współwięźniów. Nai Khanomtom został uznany za Ojca Muay Thai, a dzień 17 marca za święto tego sportu. W późniejszych czasach za panowania Króla Rama I w latach 1809-1824 boks tajski oficjalnie zmienił swoją nazwę ze starożytnie Muay Boran na Muay Thai. Każdy kolejny władca podchodził do tego sportu z wielkim upodobanie tworząc z niego jeden z najsilniejszych symboli tajskiej kultury. W 1887 roku Król Rama V założony Dział Edukacji i Królewską Wojskową Szkołę Kadetów Prachufachomktao, w których szkolenie muay thai było w programie treningu fizycznego. Ten okres jest uważany za złoty wiek muay thai. Z upływem czasu do tego systemu walki zawitał postęp cywilizując go, a zarazem zmieniając w sport. Podczas panowania Króla Rama VII w Bangkoku i na jego prowincjach powstały stadiony bokserskie, które podczas II Wojny Światowej chwilowo przestały działać. Po wojnie, wykwalifikowani bokserzy z całego kraju zjeżdżali się do Bangkoku, by wziąć udział w licznych turniejach. 23 grudnia 1945 roku został otwarty stadion Rajdamnern w Bangkoku. Oficjalnie ustalono reguły i dystans walki, który wynosił pięć trzyminutowych rund z dwuminutowymi przerwami pomiędzy nimi. Zabroniono wielu niebezpiecznych technik, w tym uderzeń poniżej pasa. Do dzisiaj muay thai pozostaje wizytówką Tajlandii i stanowi jeden z produktów eksportowych. W pierwszej dekadzie XXI wieku powstała także amatorska formuła muay thai, w której wprowadzono obowiązkowe ochraniacze na głowę, klatkę piersiową, krocze, golenie i łokcie. To uczyniło ten sport bezpieczniejszym i mniej urazowym i zarazem dostosowało dość brutalny regulamin do systemów prawnych wielu krajów, lecz to jednak negatywnie odbiło się na jego widowiskowości.

autor:
Janowski J. Cykl przygotowania zawodników do profesjonalnej rywalizacji muay thai. 2012
źródła:
Ruerngsa Y., Kao Charuad K.,Cartmell J. Muay Thai The Art of Fighting. 2004 
Janowski J., Jednoroczny cykl przygotowania zawodników do rywalizacji muay thai na etapie szkolenia mistrzowskiego, na przykładzie kadry narodowej. 2008/2009